Goed dan, zei Kees, ik doe dat klusje wel. Hij kwam terecht in een zeeslag op de Noordzee

Kees Ringlever werd in 1943 op een schip getorpedeerd, was altijd het verhaal in de familie. Nu is gereconstrueerd hoe hij in die zeeslag belandde. Hij vocht niet vóór de Duitsers, maar wat was zijn rol dan wel?

Door Ivo van Woerden

Hoofdstuk 1: Held voor de kust

Ian Trelawny gaat over leven en dood beschikken. De Britse luitenant knijpt de lach uit zijn ogen en tuurt over de boeg van zijn motortorpedoboot de donkerte in, op zoek naar de vijand. Het is 9 december 1943, 22.17 uur. Hij probeert bewegingen, contouren en schaduwen te onderscheiden. In een oorlog gaat het er op het nachtelijke water om wie het snelst het scherpst ziet.

De flottielje van zes motortorpedoboten (MTB’s) is vertrokken vanuit de Britse marinebasis Beehive in Felixstowe, nabij Ipswich, en surveilleerde eerder op de avond bij Egmond aan Zee. Nu liggen ze wat zuidelijker, onder IJmuiden. Trelawny heeft zijn mannen opgedragen 10 zeemijl van de kust af te blijven, buiten het bereik van de Atlantikwall, de verdedigingslinie van nazi-Duitsland die ook de westkust van Nederland beslaat.

IJmuiden is een goede plek om op de vijand te wachten; hier komt het Noordzeekanaal op zee uit.

Trelawny is pas 26, maar anderhalf jaar geleden al onderscheiden met een Distinguished Service Cross. Tijdens een gevecht met de Duitsers nabij het Franse havenplaatsje Barfleur raakte hij, door rondvliegende scherven na een explosie aan boord, van zijn rechterschouder tot aan zijn onderbeen gewond. Liggend op het dek bleef hij bevelen roepen en zijn mannen aanvoeren.

Hij heeft de andere vijf MTB’s bevolen te stoppen. Nu turen ze naar de horizon, op zoek naar een mogelijk teken dat er Duitse schepen in de buurt zijn.

Om het geluid van naderende schepen op te vangen zijn hydrofoons – onderwatermicrofoons – te water gelaten. Alle motoren en ventilatoren moeten uit staan om die optimaal te benutten.

Een uur lang klinkt alleen het klotsen van de golven tegen de boeg en het ruisen van de wind. Tot de hydrofoons een geluid onderscheppen dat Trelawny ’s zintuigen op scherp zet.

Lees verder bij NRC

Illustratie: Anouk van Esch